Tüm Yönleriyle İleri Dönüşüm (Upcycling)

Geri Dönüşüm ile Farkları Nelerdir?

Ana işlevini yitirmiş eşyaların farklı biçimlerde değerlendirilmesi ve bunun sonucunda atıkların azaltılması ileri dönüşüm ile mümkün. Geri dönüşümün çok daha yararlı bir hali olarak nitelendirilen bu kavram, hayatın her alanında kendini hissettirir. Peki ileri dönüşüm nedir ve neden önemlidir?

İleri Dönüşüm Nedir?

Atık hale gelen ürünlerin yeniden işlevsel hale getirilmesi ileri dönüşüm olarak adlandırılıyor. İngilizcede ‘upcycling’ olarak söylenen, geri dönüşümün çok daha gelişmiş ve verimli bir hali olan bu işlem sonucunda kullanılamaz durumdaki eşyalarınıza değer katabilirsiniz. Upcycling’in sadece bireysel atıklarla yapılması şart değil. Çok daha büyük ölçekli atıkları da upcycling kapsamında yenilemek mümkün. Özellikle üretim süreçlerinde, geri dönüşüm için efor sarf etmeden, ham madde ortaya çıkarma amacıyla değerlendiriliyor.

İleri Dönüşüm Neden Önemlidir?

Dönemin en kıymetli kavramlarından biri olan sürdürülebilirliğe katkı sağlamanın yolları arasında upcycling de bulunuyor. “Çöp” kavramını ortadan kaldıran upcycling, döngüsel ekonomiye büyük katkı sağlıyor. Atık haldeki eşya ya da malzemeleri değerlendirerek ham madde kaynaklarını koruma ve bununla bağlantılı olarak çevreye verilen zararı en aza indirme konusunda ileri dönüşüm oldukça önemli bir konumda bulunuyor. Tasarruf sağlamak için de atıkları upcycling yoluyla değerlendirmek akıllıca bir yöntem olarak karşımıza çıkıyor.

İleri Dönüşüm ve Geri Dönüşüm Farkları

Geri dönüşüm işlemlerinde, atık haldeki kâğıt, plastik, cam ve metaller ayrıştırılıp parçalandıktan sonra yeniden ham maddeye dönüştürülüyor. Bu işlem fazladan bir üretim sürecini beraberinde getiriyor. Kâğıt yeniden hamur haline, plastik palete, camlar eriyik duruma getirilince bir anlamda maddenin değeri de düşürülüyor. Upcycling’de ise atıklar bir kaynak olarak değerlendiriliyor. Örneğin; araç lastikleri ve plastik şişeler çok basit adımlarla betonu güçlendirebilecek bir forma kavuşturulabiliyor.

İleri Dönüşüm Örnekleri

Bu kavramı küçük çaplı bir işlem olarak değerlendirmemek gerekiyor. Çatlamış bardakları süs eşyasına dönüştürmek, yıpranmış giysilerden oyuncak bebek yapmak gibi bireysel adımların yanı sıra çok daha geniş kapsamlı adımlar atmak mümkün. Örneğin, meyve-sebze kabukları ile ağaç yaprakları tekstil sektöründe boyama işlemleri için kullanılıyor. Bu şekilde hem daha az maliyet hem de daha az kimyasal kullanımı mümkün oluyor.

Tarihi geçmiş tahılları, organik gıda atıklarını çeşitli reçinelerle birleştirerek benzeri bulunmayan dekoratif objelere ve mobilyalara dönüştüren markalar mevcut. Yerel üreticilerden toplanan organik atıkların endüstriyel ürünlere dönüştürüldüğünü artık çok daha sık görebilirsiniz. Tüm bu örneklerle döngüsel ekonomiye katkı sağlanabiliyor.

Tosyalı Holding’in İleri Dönüşüm Projeleri

Dünyanın sayılı “Yeşil Çelik” üreticilerinden biri olan Tosyalı Holding, upcycling projeleriyle de bu alanda öncü konumda. Hurda metalin sanat eserlerine dönüşümüne katkı sunan Tosyalı Holding, bu kapsamda Contemporary Istanbul Vakfı ile iş birliği içinde bulunuyor. 5 sanatçının katıldığı Artists in Residence  kapsamında 27 tonluk çeşitli hurda ve atıklar birer sanat eserine dönüştürüldü.

Sorumlu üretim ve tüketimin giderek önem kazandığı günümüzde Tosyalı Holding, doğanın yükünü biraz olsun hafifletiyor, çevreyi ve insan sağlığını koruyacak projeler geliştirmeyi sürdürüyor.