Operasyonel Mükemmelliğin Anahtarı: SCADA Nedir?

İyi bir SCADA sisteminin uygulanmasıyla zamandan ve maliyetlerden tasarruf etmeniz mümkün. Çünkü SCADA bir endüstriyel otomasyon kontrol sistemidir. Endüstride, üretim süreçlerini kontrol etmek amacıyla farklı makinelerden birçok ölçüm sinyalinin toplanmasını, iletilmesini, işlenmesini ve görselleştirilmesini sağlar. Ayrıca Bir SCADA sistemi, makinelerin basit bir şekilde çalışmasını sağlayan elektrik mühendisliği donanımı ve yazılımından oluşur.

Ölçüm ve kontrol sinyallerinin görselleştirilmesi, operatörlerin makineleri ve proses kurulumlarını çalıştırmasını kolaylaştırır. Yazılım, ölçüm verilerini toplayabilir, okuyabilir ve değiş tokuş edebilir. Ölçümlerden elde edilen veriler raporlarda işlenir ve süreçlere ilişkin içgörü kazanılır. Makinelerin ve sistemlerin belirlenmiş sınır geçişlerinin alarm vermesi de kolaylaştırılır. Ayrıca yazılımın okuduğu veriler bir PLC'ye (Programmable Logic Controller) iletilebilir. Bu sayede PLC üzerinden imalat süreçleri veya makinelerin işleyişi denetlenebilir.

Peki SCADA tam olarak nedir? Operasyonel süreçlerde ne işe yarar? Gelin birlikte göz atalım.

SCADA Nedir?

SCADA hakkında cevaplanması gereken soruların başında "SCADA nedir ve nasıl çalışır?" bulunuyor. Denetleyici Kontrol ve Veri Toplama (SCADA), otomasyonlarda kullanım için donanım ve yazılımın bir kombinasyonudur. İşletmelerin daha iyi kararlar almasını, verimliliği artırmasını ve arıza sürelerini en aza indirmesini sağlar. Çeşitli sektörlerde yararlanılsa da ağırlıklı olarak üretim, otomasyon, petrol & gaz ve su arıtma sektörlerinde kullanılır. Bir SCADA sistemi, şunların yapılmasına izin verir:

● Endüstriyel süreçleri hem yerel hem de uzaktan kontrol etme

● Gerçek zamanlı verileri izleme, daha sonra toplama ve son olarak işleme

● Bilgileri ve verileri kaydetme

● İnsan Makine Arayüzü (HMI) aracılığıyla kontrol cihazları (sensörler, motorlar, valfler, pompalar vb.) ve makinelerle etkileşim kurma

SCADA Sistemi Nasıl Çalışır?

Her şey Programlanabilir Mantık Denetleyicileri (PLC'ler) ve Uzak Terminal Birimleri (RTU'lar) ile başlar. Her ikisi de makineler, HMI'lar, sensörler ve cihazlarla iletişim kuran ve bunlardan veri toplayan mikro bilgisayarlardır. SCADA sistemleri, etiketler olarak bilinen veri kümelerini toplayan yerel sensörleri, cihazları ve PLC'leri tesis içi bir sunucuya veya uzak/sanal bir makineye bağlayarak çalışır. Bilgi daha sonra SCADA yazılımı çalıştıran bilgisayarlara iletilir. Veriler ayrıca, ileride analiz edilmek üzere tarihsel bir veri tabanında da saklanabilir. 

SCADA yazılımı, operatörlerin analiz edebileceği verileri işler, gönderir ve görselleştirir. Süreçleri uzaktan yönetmek için kullanıcılar SCADA sistemi ile iletişim kurar. İletişim ise operatör iş istasyonları, HMI'lar veya doğrudan SCADA sunucusu üzerinden yapılır. Sonuç olarak SCADA operatörlerin önemli kararlar almasını ve sorunları daha hızlı çözmesini sağlar.

SCADA Kullanmanın Faydaları Nelerdir?

SCADA, gerçek zamanlı bilgi edinimi için son derece önemlidir. Bu nedenle SCADA kullanımı operasyonel süreçler için şu faydaları elde etmenize olanak tanır:

● Proses görselleştirme, bir ekran veya görüntü aracılığıyla herhangi bir fabrikadaki makinelerin net bir resmini sağlar. 

● Operatörler SCADA sayesinde işlenen malzemelerin hızlarını, kapasitelerini ve miktarlarını takip edebilir. Bu sayede operasyonel üretim süreci ve üretkenlik hakkında birçok bilgi alabilir ve gerekirse ayarlamalar yapabilirler.

● İstendiği takdirde yapılan görselleştirme bir kontrol kabini içinde yerleşik veya ayrı bir ekranda, bilgisayarda geri getirilebilir.

● Çeşitli makinelerin pano üzerinde görselleri veya çizimleri, kullanıcı için ayırt etmeyi ve kontrol etmeyi kolaylaştırır.

● Raporlar, elde edilen sonuçların izini sürme olanağı sağlar. 

● Trend oluşturma modülü, geçmiş işlemleri grafik olarak görüntüler, böylece arızaların nedenleri daha kolay bulunabilir.

Ham çelik üretiminde büyük rol oynayan Tosyalı Holding de operasyonel süreçlerin kusursuz bir şekilde yürütülmesi için SCADA sisteminden yararlanır. SCADA mühendisleri ile çalışmalar yürüten Tosyalı Holding, aynı zamanda "Yeşil Çelik" üretimiyle de sektörün öncüleri arasında önemli bir yere sahiptir.